O konieczności ODPUSZCZANIA

Mówi się, że historia lubi zataczać koło, choć tak naprawdę nigdy nie ma powrotu do tego, co było. Koło zdarzeń przypomina bardziej sprężynę, po której przemieszczamy się w górę, bądź w dół. Z lotu ptaka zdawać by się mogło, że krawędzie naszego życia jakby na siebie nachodzą, ale każdą, nawet z pozoru taką samą sytuację, przeżywamy już inaczej. Bo wnętrza nie sposób utrzymać na jednej płaszczyźnie.

Zupełnie jak w sprężynie...

Ugotowałam krupnik. Dawno nie gościł na moim stole. Ostatni raz w marcu, w pierwszy weekend lockdownu. Restauracje, galerie i szkoły ponownie zamknięte, stąd ta refleksja o historii zataczającej "koło".

Niedawno odbyłam inspirującą rozmowę z bliskim mi księdzem, który zachęcił mnie do posłuchania konferencji o. Maksymiliana Nawary, nauczyciela chrześcijańskiej kontemplacji.

Czego tak naprawdę uczy nas medytacja? Przyjęcia oraz akceptacji straty i utraty kontroli.

...bo czy jest coś, czego współczesny człowiek boi się bardziej?

O. Maksymilian słusznie zauważa, iż obecne doświadczenia w sposób bezwzględny uczą nas ODPUSZCZANIA. Pandemia pozbawiła nas niemal wszystkich możliwych punktów odniesienia i kontroli. Zmusiła do zadania sobie pytania o sens życia i wartości w nim obecne. Stała się także swoistym egzaminem z relacji, o które odtąd trzeba zawalczyć. Ba! Nawet o zakupy trzeba zawalczyć. Wszystko to konfrontuje nas z pytaniem: jaki jest nasz sposób konsumpcji, nasz styl życia; co jest mi naprawdę potrzebne, a co jest tylko kwestią nawyku?

Benedyktyn w niezwykły sposób odnosi również nasze życie do podróży.

Gdziekolwiek byśmy się nie wybrali, ktoś tam już był. W Internecie można obejrzeć zdjęcia, dowiedzieć się gdzie iść, jak się zachować, czego unikać... A życie...

Życie jest podróżą w NIEZNANE.

Warto uczyć się ODPUSZCZANIA. Warto zamieniać lęk na ŚWIADOMOŚĆ. Warto szukać punktów odniesienia, które "usensownią" nam naszą drogę.

Jeżeli nauczymy się mieszkać sami ze sobą, wówczas ograniczenia nie będę nas tak obezwładniać.

"Tęsknota wzmacnia silne uczucia, a gasi słabe".

O. Maksymilian Nawara OSB 4.04.2020r. 

A tu dostępne wszystkie konferencje o. Nawary!

Pandemiczne pamietniki

Nie czekam aż wróci tak zwana normalność. Pandemia stała się moją codziennością, moją nową normalnością. Z początku jednak trudno było mi odnaleźć się w tej niecodziennej codzienności. Dziś, patrząc wstecz, przyglądam się tej cząstce mojej przeszłości niczym jakiejś ekstremalnej, laboratoryjnej ciekawostce... 

13 III 2020 

Sugeruje się unikania ludzkich skupisk, do których należą również place zabaw, wybraliśmy się zatem na spacer do lasu! Pachnący świeżością i coraz bardziej zielony świat pokazał jakby swoje zupełnie inne oblicze. Czułam się, jakbyśmy byli sami na ziemi. W pewnym momencie przyłączył się do nas rudzik. Na krótką chwilę, wszak to skrajny indywidualista, śpiewający raczej tylko dla siebie. Spektakularne koncerty dla świata, to raczej domena kosów i słowików. Z powodu powalonych przez wichurę drzew, nie pokonaliśmy wyznaczonego szlaku, za to zaliczyliśmy prawie wszystkie kałuże! Teraz oglądamy Domisie, w kuchni gotuje się krupnik, suszone śliwki moczą się w herbacie na brownie i tylko niemiłosiernie ubłocone buty w korytarzu i przyniesiony z lasu bukiecik jemioły przypominają o porannej wyprawie… 

15 III 2020 

Niedziela = niedziałanie, bezczynność... ale gdy tuż za rogiem ma się leśny rezerwat przyrody... Nie zdążyliśmy jeszcze na dobre zagłębić się w las, a już otoczyły nas sarenki. Stałam jak wryta obserwując ich pełen wdzięku, harmonijny taniec. Powściągliwe, nieśmiałe, introwertyczne i tajemnicze stworzenia... Po prostu piękne! Gdzieś dalej spotkaliśmy sikorkę ubogą, dużo mniejszą i nie tak kolorową jak jej zielono-żółta siostra bogatka. Ot, czarna czapeczka, beżowy grzbiet i biały, puchaty brzuszek. Lecz zobaczyć ją, to wielki zaszczyt. Nie „pcha się” bowiem na balkony i do ogrodów tak, jak bogatka. Woli trzymać się na uboczu, z dala od ludzi. Po wyjściu z lasu, na ostatniej prostej, już niemal pod domem, na spotkanie wyszły nam trzy dzikie świnie. Iść w las, niczego nie zbierać i o niczym nie myśleć  – tak jest najlepiej! (Wiesław Myśliwski, Traktat o łuskaniu fasoli)

18 IV 2020

Sobota, 18 kwietnia, 31 dzień społecznej izolacji. Gdzieś za ścianą ktoś gra na flecie prostym melodię Jezus malusieńki.. Najwyraźniej ma barokową wersję instrumentu, w której dźwięk "f" winien być grany chwytem widełkowym, ale w szkole uczą tylko najprostszych chwytów na model renesansowy. Mimo wszystko, czuję się tym zdarzeniem zbudowana. Fałszywe "f" wzmaga bowiem tylko czynnik ludzki, który w ostatnim czasie zniknął gdzieś za duszącymi maskami i uciekającym na ulicy wzrokiem. Wniosek z tego płynie taki, że plenią się nie tylko choroby i smutki, ale niepowstrzymanie szerzy się też śmiech i pogoda ducha! Przynajmniej w mojej głowie ..skoro słyszę kolędy w kwietniu..

21 III 2020 

Pojawiają się głosy, że koronawirus to DAR, dzięki któremu ludzkość w końcu zatrzyma się i doceni wszystko to, co dotąd brała za pewnik, bezdyskusyjne dobra, które każdemu niejako „z urzędu” się należą – pełne pułki sklepowe, spotkania ze znajomymi, ciastko w kawiarni.. Czy rzeczywiście nic już nigdy nie będzie takie samo, gdy wreszcie wyjdziemy na ulicę, do ludzi? Czy naprawdę docenimy to wszystko, czego dotąd, jako swoistą oczywistość, nawet nie zauważaliśmy? Ponoć wystarczy pozbawić człowieka tego, co posiada i po jakimś czasie zwrócić mu to, co miał kiedyś, a poczuje się wielkim szczęściarzem. Cóż... myślę, że miesiąc (góra dwa) „normalności” i znowu będziemy dostrzegać problemy tam, gdzie nie warto. Z drugiej strony, może jeśli choć przez miesiąc staniemy się bardziej uważni, wdzięczni, mniej narzekający, coś w nas zmieni się na trwałe? To wszystko tak naprawdę dopiero się okaże. A jak będą żyć Włosi? Tam koronawirus zbiera śmiertelne żniwo na miarę historycznych epidemii. Mimo to, świat będzie kręcił się dalej. Cały czas się kręci. Wiosna nie zważa na zarazę. W swych kolorach przyszła do nas nawet szybciej, niż zwykle, zupełnie jakby chciała nam powiedzieć: jestem wolna, niezależna, wasz koronawirus nie dotyczy mnie, nie obchodzi. Jasnota purpurowa w całej krasie, tasznik pospolity, śliwa – wszystko kwitnie. Nawet mniszek lekarski, skąpany w rosie, żółci łąki… Słońce wschodzi, gdy matki tracą dzieci, gdy mężczyźni tracą żony, gdy kraje pustoszy wojna (…) Nawet jeśli jesteśmy absolutnie przekonani, że to koniec świata, nazajutrz słońce wzejdzie i tak (Taylor Jenkins Reid, Rozstańmy się na rok). Właśnie dlatego nie warto rozpaczać, bo rozpacz trzyma nas w miejscu, a życie... toczy się dalej i trzeba iść naprzód razem z nim. Tak skonstruowany jest świat. Niezachwiany, bezduszny i bezwzględny w swych regułach… 

23 V 2020 

Koronawirus skurczył mój świat do kilku osób wokół mnie i stałej, aczkolwiek przyjemnej, trasy codziennych spacerów z Antkiem. Pamiętam nasze pierwsze przechadzki, jeszcze w puchówce, grubej czapce i rękawiczkach. Wokół nas łyse drzewa i goła ziemia. Z każdym tygodniem krajobraz zmieniał się coraz bardziej. Głóg zakwitł na biało, a następnie – jak to jest w przypadku głogu – w miejsce kwiatów, pojawiły się młode, zielone liście. W końcu przyszła pora na śliwę wiśniową, trawy i wszelkiej maści polne kwiaty. Codzienność powoli wraca do normalności. Puste półki, długie kolejki przed sklepem, niepewność jutra, destabilizacja psychiczna i ekonomiczna. Cała ta kompilacja wydaje się być jakimś złym snem, nie rzeczywistością. A jednak, wszystko to było moim udziałem. Czy ja w ogóle żyłam w tym czasie? Czy tylko czekałam na zmiany, które przecież konsekwentnie wkraczały w świat obiektywny, nawet jeśli mój subiektywny stanął w miejscu. Dzisiaj jest zimno. Jutro nadejdzie upał. Kwiaty rozkwitają, potem więdną. Tych, których kochamy, możemy pewnego dnia znienawidzić. A życie... Życie wydaje się w jednej chwili doskonałe, a w drugiej wali się w gruzy. Doświadczyłam tego na własnej skórze (...); zdruzgotało to każdą cząstkę mojego serca (Gena Showalter, Alicja i Lustro Zombi). Czy byłam dostatecznie uważna, czy właściwie odczytałam znaki, czy coś istotnego nie umknęło mi w tym czasie wewnętrznego zastoju i czy nie kręcę się w kółko, stale poruszana przez te same gonitwy myśli... Jak nie opierać się zmianom, jak dać się ponieść życiu i nie martwić się, gdy to wywraca się czasem do góry dnem. Przede wszystkim zaś skąd mam wiedzieć, że to, do czego się przyzwyczaiłam, jest lepsze od tego, co być może mnie czeka? 

Żony bądźcie przez mężów kochane.

Z okazji uroczystości "Świętej Rodziny" Kościół przytacza dziś słowa św. Pawła o żonach, które winne być poddane swoim mężom. Muszę przyznać, że jeszcze kilka lat temu mocno raził mnie ów cytat. Potrzebowałam zgłębić temat, poznać kontekst, przede wszystkim zaś sięgnąć do języka, w którym pierwotnie słowa te zostały zapisane. Dziś widzę w nich wielką małżeńską esencjonalność. 

Niewątpliwie przez wieki kobieta była tą "poddaną", nie otrzymującą w zamian należnej jej miłości. Dziś również nie brakuje mężczyzn, którzy przybierając rolę pana i władcy, traktują swoje żony jak służące. Taka relacja nie jest jednak realizacją zasady podanej przez św. Pawła. Żadną miarą. 

Hebrajskie "bycie uległym" wobec męża oznacza tak naprawdę "oddanie się pod jego opiekę", czyli niejako "bycie uległym w odbiorze MIŁOŚCI".. i to najwyższej miłości agape. Agape jest miłością poświęcającą, w której mąż kocha żonę jak własne ciało i gotów jest nawet ponieść pewne niewygody, by okazać żonie troskę i wsparcie. Jak podkreślał JPII w Liście do Rodzin, "miłość wyklucza wszelki rodzaj poddaństwa, przez który żona stawałaby się sługą czy niewolnicą męża, przedmiotem jednostronnej zależności. Miłość sprawia, że równocześnie i mąż poddany jest żonie". Poddany w odbiorze miłości..

Dla mnie piękne i mistyczne. Kobieta znajdująca ochronę w ramionach mężczyzny; mężczyzny, którego opieka, to de facto dobrowolne i bezinteresowne dawanie siebie. Służba w imię Agape jest ich WSPÓLNĄ i WZAJEMNĄ misją. I nie mam nic przeciwko temu, by mężczyzna był "moją głową", jeśli będzie mnie miłował jak Chrystus Kościół. Jak Chrystus, który za Kościół oddał swoje życie..

Kilka refleksji świątecznych, cz. III

Do kolejnego wpisu o tejże tematyce zainspirowało mnie spotkanie z Przyjacielem, a także drugi dzień Świąt Bożego Narodzenia, w którym to Kościół przywołuje w liturgii św. Szczepana - pierwszego chrześcijańskiego męczennika, ukamienowanego w Jerozolimie w 36 roku. To wspomnienie burzy niejako naszą "świąteczną sielankę". Wczoraj choinka i kolędy, dziś nienawiść, krew i śmierć. Wczoraj radosne głosy aniołów, dziś nienawistne krzyki Żydów kamienujących Szczepana. Można by zapytać po co ten kontrast... A Jeśli dysharmonia jest tylko pozorna? Wszak, gdy spojrzeć głębiej, rozdźwięk wcale nie istnieje. Teologia jest ta sama. To, co łączy Boże Narodzenie z męczeństwem św. Szczepana, to po pierwsze MIŁOŚĆ. Heroiczna miłość. Boska i ludzka..Po drugie WIERNOŚĆ i KONSEKWENCJA. Również Boska i ludzka.. A po trzecie prawda o tym, że ŻYCIE LUDZKIE, TO NIE IDYLLA W TAKT KOLĘD I PASTORAŁEK. To iść za Mistrzem, aż do końca, aż do śmierci.

Chyba właśnie dlatego nie jestem zwolenniczką życzeń "pogodnych i zdrowych Świąt". Bo nie oddają one ciężaru gatunkowego tego, co w istocie mamy świętować. Moje spojrzenie kłóci się z koncepcją pogodnej, radosnej, ciepłej i rodzinnej atmosfery Świąt Bożego Narodzenia. W mojej perspektywie Jezus nie przyszedł po to, żebyśmy mieli pogodne i zdrowe Święta. Powiem więcej. Nie przyszedł nawet po to, żeby takie było całe nasze życie. Wraz ze swoim narodzeniem nie uszczknął nic z cierpienia, które dotąd było ludzkim udziałem; nie przeniósł nas do krainy wolnej od niesprawiedliwości, bólu i trosk. Pozwolił nam na udział w swoim Boskim życiu przez to, że sam wszedł w nasze życie, dzieląc z nami ową niesprawiedliwość, ból i troski - i czyniąc je swoimi. I niekoniecznie przetransformował naszą doczesność w idealną, a nawet na pewno nie. Daje nam za to siłę do tego, byśmy z pogodą ducha, cierpliwością i wdzięcznością przyjmowali każdy dzień, także ten chory i pełen trosk. To zupełnie inna pogoda ducha, niż ta świąteczna sielanka bez wyrazu, która mija równo ze Świętami i w której spory oraz konflikty ustają na jeden wieczór, podczas gdy Jezus przyszedł po to, by zmienić całe nasze życie. Święta są tego znakiem i początkiem zarazem.

Kilka refleksji świątecznych, cz. II

Na tablicy ogłoszeń w moim bloku wywiesiłam plastikową koszulkę z taką oto zawartością: 

Skąd pomysł na 107 serc do przekazania dalej? Jest to rodzaj mojej prywatnej manifestacji, anty poparcia dla klasycznej tradycji prezentowej. Słowo 'prezent' ma zupełnie inną etymologię niż słowo 'dar'. Jego historia sięga średniowiecza. Pierwotnie oznaczało ono dar lenny przedstawiany publicznie, czyli prezentowany władcy. Ma zatem związek z prezentowaniem - publicznym pokazywaniem podarunku. Taki charakter ma też rozpakowywanie prezentów pod choinką. I ja czemuś takiemu mówię NIE. Zdaję sobie sprawę z tego, że nie znajdę poklasku wśród czytających, ale też nie o to mi chodzi. Dar winien być niewymuszony, czyli najlepiej bez okazji. Nie przeczę, że prezenty świąteczne/urodzinowe itd. też mogą być ofiarowywane z serca. Zastanówmy się jednak do czego doprowadziła swoista KAMPANIA PREZENTOWA. Nie tylko ta reklamowa, przedstawiająca nam dziewczynkę w cukierkowym pokoiku, gdzie właściwie jest wszystko - łóżko z baldachimem, toaletka, różowe biurko, no i oczywiście mnóstwo zabawek. A teraz dostała jeszcze tę cudowną lalkę, która nie dość że płacze, gdy "jest głodna", to jeszcze robi kupkę. A Ty? Odmówisz swojemu dziecku tej dziecięcej radości? Spójrz tylko na dziewczynkę z reklamy. Jeśli kochasz swoje dziecko, zrobisz wszystko, by i ono poczuło się jak w bajce; by nie musiało patrzeć z zazdrością na prezenty swoich koleżanek/kolegów. Lecz prezentowy wyścig szczurów, to wcale nie wymysł współczesnego świata. Ćwierć wieku temu, gdy chodziłam do Szkoły Podstawowej, a na sklepowe półki dopiero wchodziły "Barbi i Keny", było podobnie. Pamiętam jak wszyscy w klasie po kolei wymieniali co też przyniósł im Mikołaj. A nie każdemu coś przyniósł i często to właśnie "szkoła" uświadamiała biednym ich "gorszość", mimo iż w domu mogło być mnóstwo miłości i świątecznego ducha.

A to już współczesna historyjka: Pewna dziewczynka, rozczarowana prezentem "do buta", postanowiła narysować dla Mikołaja KUPĘ. Powstrzymała ją jedynie perspektywa ponownego przyjścia tegoż spełniającego dziecięce marzenia osobnika 24. XII. A nuż zreflektuje się "staruszek" i tym razem przyniesie właściwy... Zdarzenie na tyle wymowne, że pozostawię je bez komentarza. To my uczymy dzieci, że Święta, to przede wszystkim prezenty ...a przy okazji jakiś "bobas w żłobie". Czy proponuję wykarczować prezentową tradycję? Hm... Czemu nie! A przynajmniej odwrócić proporcje, zrobić coś samemu ...podarować serce.

Mój Syn potrafi cieszyć się ze wszystkiego - z liścia, z ofiarowanego Mu uśmiechu, przeczytanej książeczki, czy zaśpiewanej po raz dziesiąty tej samej piosenki. I nigdy nie wzgardziłby żadną zabawką tylko dlatego, że wymyślił sobie inną. Jest czystą miłością i wdzięcznością! A jednak to Jego określa się mianem "niepełnosprawny". Kampania prezentowa utwierdza w przekonaniu, że danego dnia coś się komuś NALEŻY i kropka. Z urzędu. Niczym lenno. Nie taka zaś winna być istota DARU.

Kilka refleksji świątecznych, cz. I

MAGIA ŚWIĄT. Hasło to wdziera się w moją życiową przestrzeń niemal z każdej strony. Gdzie się nie odwrócę, dopada mnie ze swoją cukierkową słodyczą doprowadzając niemal do mdłości. Święta przedstawia nam się jako czas uśmiechniętych twarzy zgodnie zasiadających do suto zastawionego stołu, z wielką choinką i obowiązkowo mnóstwem prezentów. I tego każdemu z serca życzę - by do wigilijnej kolacji zasiadł z tymi, którzy są mu bliscy; by nie zabrakło wybornych potraw, a przedświąteczna bieganina, sprzątanie i gotowanie nie spowodowały frustracji i kłótni wśród domowników, co niestety bywa częstym zjawiskiem. Nikomu nie odmawiam radości, jedzenia, ani prezentów. Apeluję jedynie o to, by tchnąć w to wszystko DUCHA!

I tu dochodzimy do sedna. Święta tu, Święta tam, wszyscy trąbią o Świętach, życząc nam cudownych, zachwycających, magicznych... A ja się pytam - o jakie właściwie Święta chodzi? Bo równie dobrze może chodzić o Święto Lasu. Czy ktoś w ogóle mówi o Bogu, który tej nocy się narodził? I to w nieludzkich warunkach. To nawet nie była drewniana szopa. Takie buduje się w Europie. W Jerozolimie zwierzęta trzymano w grotach. Jezus przyszedł na świat w zimnej, wilgotnej, ciemnej skalnej grocie. Tam właśnie rozbłysła prawdziwa światłość. Potęga, bezkres i nieskończoność zstąpiła na ziemię ogarniętą mrokiem. I to jest prawdziwa magia Świąt - że Słowo ciałem się stało i zamieszkało wśród nas. Nie ta landrynkowość sącząca się z reklam.

Dziś, w imię światopoglądowej sterylności, słowo Bóg spycha się na margines. Są po prostu Święta, prezenty, choinka, czasem jeszcze śnieg. Wszystko to jednak jest puste, jałowe, bo nie ma w sobie refleksji nad tym CO MY WŁAŚCIWIE ŚWIĘTUJEMY. Owszem - samo spotkanie z rodziną przy wspólnym stole, to również jakiś rodzaj święta i oby jak najwięcej w naszym życiu takich zgodnych kolacji. Życzę jednak tak sobie, jak i każdemu z Was, szerszej świadomości i zrozumienia o co tak naprawdę chodzi w Świętach - Świętach BOŻEGO NARODZENIA.

Znieczulica społeczna choroba uleczalną czy postępującą?

W miniony poniedziałek, w pociągu trójmiejskich Kolei Regionalnych, doszło do brutalnego i tragicznego w swych skutkach zdarzenia. Na odcinku Sopot-Gdynia 59-letni mężczyzna miał zwrócić uwagę 31-letniemu współpasażerowi, że ten zbyt głośno rozmawia przez telefon. Sprzeczka skończyła się napaścią upomnianego. Był środek dnia, kolejką podróżowało całkiem sporo osób, jednak gdy doszło do szamotaniny, tłum zaczął gremialnie uciekać. Po chwili w przedziale znajdował się już tylko awanturnik i poszkodowany. Zainteresowany zamieszaniem pan Bartosz odwrócił się, a ujrzawszy jawną przemoc wobec człowieka, jako jedyny (!) próbował interweniować. Najpierw zwrócił się do napastnika, by ten puścił swoją ofiarę, lecz gdy usłyszał stanowcze "wypierdalaj", wycofał się w poszukiwaniu pomocy. Wiedział bowiem, że w pojedynkę nie obezwładni agresora. W tym czasie krzywdzony był jeszcze przytomny i prosił swojego oprawcę, by ten przestał go bić, bo ma już dość. Niestety chętnych do pomocy nie było. Większość już dawno się ulotniła, a pozostali mężczyźni udawali, że nie słyszą jego próśb. Zwyczajnie odwracali głowy i nie reagowali. Niedługo potem pojawił się Kierownik Pociągu, a następnie Straż Ochrony Kolei i Policja. Nawet wobec interwencji odpowiednich służb, brutal nie przestawał okładać nieprzytomnego już mężczyzny, który wyniku obrażeń następnego dnia zmarł.

I tu pojawia się pytanie - gdzie byli pozostali pasażerowie? Rozumiem, że każdy z nich mógł się obawiać o własne bezpieczeństwo. Nie było jednak konieczności, by stawać solo z  będącym w amoku sprawcą. Pan Bartosz również nie zdecydował się na samotną interwencję, lecz próbował zorganizować grupkę mężczyzn. Tyle że Ci odwracali wzrok i udawali, że go nie słyszą. Nie wiadomo czy reakcja dodatkowych osób spowodowałaby opamiętanie, lecz być może udałoby się w porę obezwładnić prowodyra, a zaatakowany mężczyzna - mimo obrażeń - dzisiaj by żył. Całość wywiadu z panem Bartoszem znajdziecie tutaj.

Znieczulica społeczna to znak naszych czasów. Udajemy, że nic się nie dzieje, że nic nie widzimy, a gdy już nie da się udawać, mówimy: "Dlaczego ja? Niech inni coś zrobią!" Beznamiętność i brak wrażliwości na krzywdę drugiego człowieka powoli staje się normą społeczną. Solidarność międzyludzka odeszła gdzieś w niepamięć. Tłumaczymy się strachem, lecz de facto, gdy nic nam nie grozi, również pozostajemy bierni. Z jednej strony nigdy wcześniej nie byliśmy atakowani tyloma bodźcami z zewnątrz, a z drugiej, nigdy wcześniej nie było nam tak łatwo uciec od tego, co przez nas niepożądane - laptopy, komórki, słuchawki na uszach i kaptury na głowach. Leżącego co najwyżej ominiemy lub się o niego lekko potkniemy. Czy należy się temu dziwić? Przyjrzyjmy się edukacji. Dziś liczą się tylko cele, przedsiębiorczość, indywidualizm i w takim duchu wychowywane jest nowe pokolenie. 

Kiedy mój brat był nastolatkiem, jego długie włosy często wzbudzały agresję u przedstawicieli subkultury skinheadów. Pewnego dnia, gdy podróżował koleją, zaczepiła go grupka "łysych". Postanowili wyrzucić go z pociągu. Zdrowie, a może nawet życie, uratowała mu wtedy starsza pani, która oburzona zaczęła krzyczeć, by zostawili go w spokoju. Zaprotestowała tonem tak zdecydowanym i nieznoszącym sprzeciwu, że oprawcy odeszli jak niepyszni. Rzecz jasna mogli wypchnąć na zewnątrz i ją i mojego brata, sądzę jednak, że w tamtym momencie wybawicielka nie kalkulowała niczego. To był odruch, spontaniczna reakcja. 

Wróćmy do poniedziałkowego zdarzenia. Zgodnie z art. 162 § 1 k.k., kto człowiekowi znajdującemu się w położeniu grożącym bezpośrednim niebezpieczeństwem utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu nie udziela pomocy, mogąc jej udzielić bez narażenia siebie lub innej osoby na niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3. Oczywiście w tym przypadku nikt nie mógł mieć pewności, że pomagając bitemu, sam nie dostałby w zęby, toteż wobec prawa jest kryty. Wobec prawa karnego, jasna rzecz. A co z prawem naturalnym - tym zapisanym przez Stwórcę w sercu każdego człowieka? 

Pojawiły się również pojedyncze głosy, jakoby ewentualna reakcja niosła za sobą ryzyko późniejszych kłopotów z prawem. Zgodnie z art. 25 § 1. Nie popełnia przestępstwa, kto w obronie koniecznej odpiera bezpośredni, bezprawny zamach na jakiekolwiek dobro chronione prawem. § 2. W razie przekroczenia granic obrony koniecznej, w szczególności gdy sprawca zastosował sposób obrony niewspółmierny do niebezpieczeństwa zamachu, sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary, a nawet odstąpić od jej wymierzenia. § 3. Nie podlega karze, kto przekracza granice obrony koniecznej pod wpływem strachu lub wzburzenia usprawiedliwionych okolicznościami zamachu. Teoretycznie powinno nas to uspokoić, lecz prawda jest taka, że nie brak absurdalnych wyroków, gdzie za kratki trafia ten, który de facto heroicznie rzuca się na pomoc. Mimo tego zaryzykuję stwierdzenie, iż wcale nie to było głównym motywem dezercji potencjalnych bohaterów.

Spróbujmy spojrzeć na tę sytuacje z różnej perspektywy. Wszak nie bez powodu mówi się, że punkt widzenia zależy od punktu siedzenia. Ów epizod wygląda zupełnie inaczej, gdy przemoc stosowana jest wobec nieznanej nam osoby. Lecz wystarczy, że okładany jest nasz ojciec, dziadek, mąż, syn itd., a już bierność społeczna nie mieści się w granicach naszego pojmowania sprawiedliwości. I jeśli o pomoc proszony jest ktoś obcy, burzymy się jego pasywnością, lecz gdy do naszych serc kołaczą, udajemy, że nie słyszymy i nie widzimy. Dlaczego praworządność i przyzwoitość  nie są wartościami obiektywnymi? Nigdy nie znalazłam się w podobnej sytuacji i mogę tylko "gdybać" na temat tego, jak sama bym postąpiła. Sądzę jednak, że nie zatkałabym uszu słuchawkami i nie naciągnęła czapki na oczy. To po prostu nie leży w mojej naturze. Sprawa ta poruszyła mnie do głębi właśnie przez swoją absurdalność. Ten człowiek mógł żyć... Czy znieczulica społeczna jest chorobą uleczalną? ...Czy raczej postępującą? To pytanie, jak wiele innych, pozostanie zapewne bez odpowiedzi. Z nadzieją na to, że nie wszystko jeszcze stracone, że są na tym świecie miłosierni Samarytanie, zakończę głębokimi słowami wielkiego Jana Pawła II z książki Wstańcie, chodźmy!

Musicie od siebie wymagać, nawet gdyby inni od was nie wymagali. (...) Każdy z was znajduje też w życiu jakieś swoje Westerplatte. Jakiś wymiar zadań, które trzeba podjąć i wypełnić. Jakąś słuszną sprawę, o którą nie można nie walczyć. Jakiś obowiązek, powinność, od której nie można się uchylić. Nie można zdezerterować. Wreszcie - jakiś porządek prawd i wartości, które trzeba utrzymać i obronić, tak jak to Westerplatte, w sobie i wokół siebie. Tak, obronić - dla siebie i dla innych.